Norveç Sinema Tarihi
Norveç sinema sektörü incelendiğinde Avrupa’da faaliyet gösteren diğer sinema sektörleri kadar başarılı olduğu söylenemez. Ülkede her ne kadar yerli filmler yapılıyor olsa da sinemanın ülkeye geç girmiş olması bu sektörde geri kalmasının en büyük sebebi olmuştur. Norveç’te ilk film 1907 yılında yapılan Fiskerlivets farer isimli bir filmdi. Yapım Norveç’li bir balıkçı hakkında kısa film niteliğindeydi. İlk uzun metrajlı film ise 1911 yılında Halfman Nober Roede isimli Norveçli yapımcı tarafından yayınlanmıştır. 1931 yılında Den store barnedapen isimli ilk sesli film Tancred Ibsen tarafından yapılmıştır. Tarihler incelendiğinde diğer Avrupa sektörleri arasında Norveç sektörünün 10 yıl geriden geldiği gözükmektedir.
21. Yüzyılın başlarında birkaç Norveç’li film yapımcısının Hollywood’a gitme şansları olmuştur. 2011 yılı itibariyle Norveç’te toplam 900 film üretilmiştir. Bu filmlerin 300 kadarı son 15 yılda yapılmıştır. Özellikle komşusu İsveç ile karşılaştırıldığında Norveç sinema sektörünün geride kaldığı rahatça görülmektedir.
Öte yandan ülkenin nüfusunun az olmasından dolayı Hollywood başta olmak üzere yabancı yatırımcılar ülkeye giriş yapmamışlardır.
1920 – 1940…
1922 yılında ilk İskandinav uyarlamalarından biri olan Pan isimli film, Norveç sahnelerinde yerini bulabilmiştir. Harald Schwenzen isimli Norveç tarafından yapılan film bir roman uyarlamasıydı. 1927 yılında Troll-elgen, 1929 yılında ise Laila isimli bir film yapılmıştı. Bu dönemde özellikle Laila’nın ülke genelinde bir başarıya ulaştığı görülmektedir.
1931 yılına gelindiğinde sahnelerde Den store barnedåpen isimli bir film yer almıştır. 1937 yılında To levende og en død, 1939 yılında ise Gjest Baardsen isimli filmler Norveç sinema sektörü tarafından yapılmıştır. Gjest Baardsen, Norveç’te yapılan ilk kurgusal filmlerden biri olma niteliğindedir. Ünlü senarist ve yönetmen Tancred Ibsen tarafından yapılmıştır. Tancred Ibsen, 1930lu yılların sonuna kadar Norveç sinema sektöründe faaliyet gösteren en önemli yönetmen olması dolayısıyla önem arz etmektedir. Diğer taraftan Gjest Baardsen, 1940 yılında Amerika’da yayınlanmıştır.
1920 ve 1940 yıllarına bakıldığında ülkede sadece 6 film yapıldığı görülmektedir. Bu durumda ister istemez sektörün canlanmasını sağlayamamıştır. Ülke genelinde her ne kadar birtakım sinema sahneleri açılmaya çalışılsa da filmler ağırlıklı olarak ülkenin başkenti Oslo’da gösterime girmiştir.
1940 – 1960…
Avrupa genelinde artmaya başlayan faşizmin Norveç’in sinema sektöründe görülmediği gözükmektedir. 1940 ve 1960 yılları arasında toplamda 11 adet film yapılmış olmasına rağmen, özellikle bu dönemde Yahudilere karşı propaganda niteliğinde yapılan filmler Norveç’te yer almamıştır. Savaşın başlamasıyla Norveç sektöründe komedi filmlerine ağırlık verilmiştir. 1941 – 1946 savaş döneminde ise ülkede hiç film yapılmamıştır. Savaş sonrasında, 1950 yılından itibaren sektör tekrar canlanmaya başlasa da diğer Avrupa ülkeleri kadar harekete geçememiştir. Savaş sonrası dönemde de komedi filmlerine ağırlıklı olarak yer verilmeye devam edilmiştir.
1960 – 1980…
Soğuk savaş döneminde Norveç’te 6 film yapıldığı görülmektedir. Bu dönemde 1968 yılında gösterime girmiş olan The Man Who Could Not Laugh isimli film, Norveç sinema sektörünün en önemli filmi olma niteliğindedir. Filmde bir hastasına gülmeyi öğretmeye çalışan bir psikolog anlatılmaktadır.
1975 yılında yayınlanan Flåklypa Grand Prix isimli film ise tüm dünyada en çok izlenme almış ilk ve tek Norveç filmi olma niteliğindedir. Günümüzde 5 milyon nüfusa sahip olan Norveç’te bu film ilk gösterime girdiğinden beri 5.5 milyondan fazla bilet satmıştır.
1980 ve Günümüz…
1980li yıllara gelindiğinde 1987 yılında vizyona giren Pathfinder isimli Norveç filmi bu zamana kadar Sami dilinde yapılmış olan ilk filmdir. 1988 yılında Akademi Ödülüne layık görülmüştür. Özellikle 2000li yıllardan itibaren Norveç sinema sektörünün canlandığı görülmektedir. Sadece 2000 ve 2010 yılları arasında toplamda 17 film yapılarak daha önceki dönemlerin toplam sayısına yaklaşılmıştır. 2006 yılında gösterime giren The Danish Poet isimli Norveç filmi Akademi Ödülü ve Genie Ödülünü kazanmıştır. 2012 yılında Kon-Tiki isimli film aynı anda hem Oscar hem de Golden Globe ödüllerine layık görülmüştür. Kon-Tiki ilk defa bu iki ödüle aynı anda layık görülen Norveç filmi olmuştur.
Günümüzde ülke genelinde ufak faaliyetlerde bulunsa da sektördeki aktör ve yönetmen sayısı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında fazla değildir. Ülkenin kendi ulusal sinema stüdyosu yabancı stüdyolardan daha fazla bir paya sahiptir. Ama yine de ülkede yapılan filmler halk tarafından destek alamamaktadır.
